De verwoestende bureaucratie

gepubliceerd: september 2024

Beeld: Michelle van Tongerloo

Dit is Emely.

Emely is dakloos en heeft twee kinderen. Met hen zwerft ze van hot naar her, terwijl de bureaucratie hen verwoest.

Haar onderneming bleek niet meer levensvatbaar in coronatijd – ze kon de huur niet meer betalen en werd op straat gezet.

Een briefadres werd haar tot twee keer toe geweigerd bij de gemeente, waardoor ze ook geen uitkering meer kon krijgen. Ze kreeg een baan aangeboden, maar voor een arbeidscontract heb je een postadres nodig, dus ook dat ging niet door.

Tegelijkertijd kon ze niet meer bij haar kennissen blijven. Ze stopte haar laatste geld in hotels, tot dat ook stopte en ze een maand op de bank van andere kennissen mocht blijven, buiten Rotterdam.

Onder andere hierdoor viel haar oudste zoon uit van de middelbare school. Hij is nu bijna niet meer bij zijn moeder, hangt op straat en zij is bang dat hij het verkeerde pad op gaat. Haar jongste zoon zit nog wel op school, maar het wordt steeds lastiger om te gaan omdat ze geen geld heeft om het ov te betalen. Daarnaast is een adres nodig om op school ingeschreven te blijven staan.

Ze vroeg onderdak aan de gemeente. Dit werd afgewezen omdat Emely ‘zelfredzaam’ zou zijn. Dat zou je misschien ook zeggen, als je Emely voor het eerst ziet. Ze is een knappe, slimme vrouw; welbespraakt. Maar ook zij kan niet meer opboksen tegen alle muren waar ze tegenaan loopt.

Door de stress viel ze in korte tijd bijna tien kilo af. Ze ontwikkelde bloedarmoede met een Hb van 3. Ze kreeg psychische klachten.

Dit zijn gevolgen van dakloosheid.

En van onze zelfbedachte regels.

Haar zoon werd vorige week slachtoffer van een agressie-incident op straat: hij moest met een ambulance naar het ziekenhuis worden afgevoerd. Weet je wat de ambulancemedewerker toen tegen haar zei: ‘U bent onverzekerd, dus u krijgt deze rekening achteraf thuis’.

Thuis?

Waar dan?

Waar is thuis nu voor haar?

Had ze een thuis dan had ze de hardheid van de straat niet ontdekt. Dan had ze haar zoon kunnen beschermen tegen schooluitval. Dan had ze zelf geen zorg nodig gehad.

Ze zou met liefde die rekening betalen, als ze een thuis had.

We zijn als maatschappij echt iets verloren. Noem het: logisch nadenken. Of noem het misschien: zorgen.

Als maatschappelijke, institutionele en sociale structuren wegvallen kost dat ons veel energie, wat weer ten koste gaat van onze productiviteit, welvaart en geluk. Ironisch genoeg dreigt wat we met elkaar hebben opgebouwd te worden afgebroken door wat we hebben opgebouwd.

En eenmaal verloren, is het heel moeilijk om weer opnieuw te beginnen.

Wij gaan Emely proberen te helpen. We proberen haar te leiden naar ondersteuning binnen de gemeente, en omdat deze processen vaak stroperig lopen, willen we haar de komende drie maanden geld geven om te overleven. Geld voor eten, vervoer voor haar zoon zodat hij naar school kan blijven gaan en voor het betalen van enkele rekeningen, zoals de telefoon, zodat ze weer gebruik kan maken van een paar essentiële diensten.